In de nasleep van het incident tussen president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymr Zelensky in de Oval Office, staat de decennialange alliantie tussen Europa en de VS opnieuw onder druk.

De regering-Trump vindt dat ze zich minder moet inzetten voor de Europese veiligheid en zich meer moet richten op de dreiging die uitgaat van China. Maar China zou een van de grote winnaars kunnen zijn bij een verslechtering van de alliantie tussen de belangrijkste machtsblokken van het Westen.

Beijing zou kunnen profiteren van Europa’s behoefte aan investeringen, nu Trump waarschijnlijk ook nieuwe importtarieven invoert voor de export van de EU naar de VS.

“De zich uitbreidende breuk in de trans-Atlantische relatie biedt China de kans om zich opnieuw te presenteren als partner van veel Europese landen”, zegt analist Ali Wyne, van de Amerikaanse consultant International Crisis Group tegen Business Insider.

Volgens Wyne geloven Europese landen dat ze, ondanks hun zorgen over de intensievere Chinees-Russische banden en de stijgende Chinese export, “de risico's moeten verminderen van een blootstelling aan een Verenigde Staten, omdat de Amerikaanse regering één lijn lijkt te trekken met Rusland en daarnaast protectionistische maatregelen invoert".

China probeert het Westen te verdelen

Beijing streeft er al lang naar om het bondgenootschap tussen de VS en de Europa te verzwakken. De Europese Unie is met 27 landen een belangrijke handelspartner van zowel de VS als China.

De steun van China aan Rusland na de invasie van Oekraïne heeft de houding van Europa ten opzichte van China verhard. Dit zou echter kunnen veranderen. Europese leiders bespreken nu openlijk hoe ze zich kunnen aanpassen aan een wereld waarin niet langer op Amerikaanse veiligheidsgaranties kan worden gerekend.

“Europa's veiligheidsbeleid kan veranderen en kansen creëren voor China,” zegt hoogleraar Internationale Veiligheid Stefan Wolff van de Britse Universiteit van Birmingham tegen Business Insider. Dit zou de weg vrij kunnen maken voor Europese leiders om nieuwe afspraken te maken met Beijing.

Het kan dan gaan om vormen van samenwerking op economisch gebied, maar ook zaken die een tegenwicht kunnen vormen voor de macht van de VS. Al tijdens de veiligheidsconferentie in München vorige maand probeerde de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi de verdeeldheid uit te buiten door op te roepen tot meer samenwerking tussen China en Europa.

China kan rol spelen bij wederopbouw Oekraïne

Een opening die China zou kunnen proberen te benutten is Oekraïne zelf. Grote delen van het land zijn tot puin gereduceerd door de al drie jaar durende oorlog. Hierdoor wordt Oekraïne volgens de Wereldbank de komende tien jaar geconfronteerd met een rekening van 524 miljard dollar voor de wederopbouw van het land.

En China zou wel eens kunnen profiteren van een vredesakkoord, gelet op de reputatie van het land op het gebied van infrastructurele projectontwikkeling en de handelsbetrekkingen met Oekraïne van vóór de oorlog.

“De duizelingwekkende kosten van de naoorlogse wederopbouw in Oekraïne, die waarschijnlijk nog aanzienlijk zullen stijgen, betekenen dat China mogelijk de kans krijgt om grote wederopbouwcontracten binnen te halen,” zegt Wyne.

China ruikt kansen

Hoogleraar Olivier Schmitt van het Centrum voor Oorlogsstudies aan de Universiteit van Zuid-Denemarken waarschuwde afgelopen december al dat als de VS hun rug naar Europa keren, dit negatief kan uitpakken voor Trump. “In plaats van de VS te versterken, zal dit beleid de internationale rol van China alleen maar versterken omdat de Europeanen daardoor gedwongen worden meer met Beijing te gaan samenwerken”.

Er zijn echter obstakels die China moet overwinnen, als het land wil profiteren van de verzwakking van de alliantie tussen de VS en Europa om nieuwe economische en politieke kansen te kunnen grijpen.

Er zijn immers nog steeds spanningen tussen China en Europa, vooral ten aanzien van het dumpen van goederen, zoals elektrische voertuigen en zonnepanelen, waar de EU hoge invoertarieven op heeft gezet.

Ook spraken de Europese leiders op een spoedtop die vorige week zondag in Londen werd gehouden, hun wens uit om de betrekkingen tussen de VS en Oekraïne te herstellen, evenals hun overtuiging dat Washington een belangrijke pijler onder de Europese veiligheid blijft.

Maar China ziet kansen. En als de relatie met Europa in een neerwaartse spiraal blijft gaan, heeft Trump zijn doel om de groeiende invloed van China af te remmen misschien wel gesaboteerd.

LEES OOK: China hamstert weer meer goud, vooruitlopend op onzekere tijden met de terugkeer van Donald Trump